woensdag 7 januari 2015

Waarom luistert hij niet?

Wat voelde ik me een falende moeder vandaag...
Mijn zoon luistert niet naar mij.
Vier is hij, vier jaar.  En hij luistert nu al niet naar mij.
Wat moet dat dan zijn als hij 10 is?
Wat staat er ons de komende weken, maanden, jaren nog te wachten?
En WAAROM luistert hij eigenlijk niet?

Het is een vrolijk manneke, hij kan heel lief zijn en zit graag op mijn schoot.
Hij is verliefd op mij, zegt hij wel 10x per dag.  En later wil hij met mij trouwen.
Dat is best schattig, ja.  Maar naar mij luisteren, dát doet hij niet.
Hij luistert trouwens ook niet naar de papa.
Elke avond is het een gevecht om hem in bed te krijgen:
als we hem zeggen dat hij zijn tanden moet poetsen
en we naar hem toe komen om hem te komen halen, loopt hij van ons weg.
Dan moeten we hem vangen en hem naar de badkamer dragen.
Na het badkamer-ritueel ontglipt hij ons bijna altijd - slim en vlug dat hij dan is -
en moeten we hem terug gaan zoeken om zijn pyjama aan te doen.
Hij ziet het als een leuk spelletje,
maar wij zijn dan moe en gefrustreerd
en moeten bijna elke avond boos worden om hem in bed te krijgen.
Plezant is anders; een avondritueel zou rustig en gezellig moeten zijn.
Ik ben mij ervan bewust dat we dit patroon moeten doorbreken,
maar hoe doe je dat?

's Ochtends sta ik er alleen voor en is het meestal beter;
zowel hij als ik zijn dan nog niet zo moe (Zou dat de oorzaak zijn?)
Ik probeer bijna altijd om naar hem toe te gaan en hem bij de hand te nemen om mee naar de badkamer te gaan.
Maar soms heb ik daar in de ochtendrush geen tijd voor. 
Dan moet ik hem roepen, waarop hij wegloopt en zich onder tafel of zo verstopt.
Tot drie tellen helpt dan als ultieme redmiddel maar ik gebruik dat niet graag te vaak.
Het moeilijkste is om hem zichzelf te doen aankleden.
Hij doet meestal nog zelf zijn broek aan als ik hem dat vraag.
Maar zijn schoenen... 
Dat moet ik 100x zeggen en het duurt a-l-t-i-j-d minstens 10 minuten eer hij die aan heeft.
Ergerlijk dat dat is!
Pas als zijn zusjes en ik in de gang staan om onze jas aan te doen,
geraakt hij in paniek en doet hij in een minuut zijn schoenen aan.
Maar dan moet hij nog zijn jas aandoen en zijn fluo-vest;
dan zijn we al weer 2 minuten verder.
Elke ochtend staan we dus 2 minuten te wachten op meneerke.
Ergerlijk dat dat is, vooral als het al 8u15 is en de schoolbel al om 8u30 gaat...
Waarom doet hij die schoenen nooit direct aan als ik dat vraag?

Tot daar onze rituelen. 
Gewoon overdag luistert hij ook niet naar ons.  Ook buitenshuis niet.
Overlaatst deden we een sneeuwwandeling, maar echt gezellig was het niet.
Meneerke zette het namelijk op een lopen, zo ver vooruit dat we hem niet meer konden zien.
Niet één keer, maar drie keer!
En we hadden hem na de eerste keer al gezegd dat hij dat niet mocht doen,
dat het gevaarlijk was alleen op straat en dat hij bij ons moest blijven.
Eenjarige jongetjes die weglopen, dat is nog te verstaan 
want die begrijpen niet dat zoiets gevaarlijk is.
Maar vierjarigen?  Die moeten dat stilaan toch wel beseffen, niet?
Totaal gefrustreerd kwamen we thuis: kunnen we nu nergens naartoe met dat manneke?

Vandaag was het niet anders.
Het begon al vanmiddag op school toen ik hem ging ophalen.
We mogen de kleuters aan de klasdeur oppikken om hen te helpen hun jas aan te doen en hun boekentas te nemen.
Dat verloopt bij ons bijna elke dag hetzelfde:
hij ziet mij verschijnen in de gang, loopt zijn klas uit, voorbij mij en maakt dat hij wegkomt.
Meestal loopt hij naar een andere klas om daar te gaan spelen.
Maar als het mooi weer is, durft hij ook op de speelplaats of zelfs tot aan de poort te lopen!
Daar sta ik dan telkens met én mijn jongste dochter én zijn jas en boekentas... 
Ga maar eens een kleuter zoeken met aan je hand een peutertje dat ook graag op verkenning wil.
Maar we waren dus bij vandaag.
Vandaag was hij naar zijn klasje van vorig schooljaar gelopen
en had zijn schoenen uitgedaan om er in het ballenbad te spelen.
Ondertussen was zijn grote zus uit het eerste leerjaar ons al in de kleutergang komen zoeken.
Zijn jongste zusje was me ontsnapt terwijl ik zijn kaftje in zijn boekentas aan het steken was.
Die moest ik natuurlijk eerst gaan zoeken want met peutertjes weet je nooit.
Na een tijdje vond ik haar in een klasje en zette ik haar op het bankje in de gang.
Dan de broer nog gaan halen.  Dat was wat anders.
Die wou niet meekomen.  Die luisterde natuurlijk niet.
Die liep van de ene speelhoek naar de andere, zo snel dat ik hem niet te pakken kon krijgen.
En zijn schoenen aandoen?  Dat ging hij al helemaal niet doen!
Uiteindelijk verzeilden we in een machtsspelletje.
Dat was natuurlijk dom van mij om het zo te laten escaleren,
maar ik had vannacht erg weinig geslapen en ik wist niet meer hoe ik het moest aanpakken.
Ik voelde mij zo machteloos en moest me inhouden om niet te beginnen wenen.
Soit, ruim een half uur na het belsignaal zaten we eindelijk allemaal in de auto.
(Onze jongste zat trouwens nog braaf op het bankje te wachten, moest het je interesseren ;-) )
Thuis aangekomen, vroeg ik mijn zoontje waarom hij dat had gedaan.
Hij vertelde dat hij het zo leuk vond in dat klasje.  
Ik legde hem uit dat ik het echt niet tof vond en hij leek het te begrijpen.

Twee uur later gingen we naar de bibliotheek.  Ik alleen met de drie kindjes.
Dat ging heel goed, tot op het einde onze jongste nog naar toilet moest.
Ik nam haar potje uit de auto en had beter mijn zoontje in de auto vast gezet.
Toen de jongste op haar potje zat, glipten de twee oudsten weg naar de trappenhal.
Ze speelden op de trap en maakten daarbij een enorm kabaal.
Toen ik het potje leeg kapte in het toilet en het proper maakte, 
had ik 2 handen nodig en kon ik onze jongste dus niet vast houden.
Die liep recht naar haar broer en zus.
Toen ik met het propere potje uit het toilet kwam, stonden ze alle drie al bovenaan de trap!
Net dan kwam de bibliothecaresse eraan 
om te zeggen dat ze rustiger moesten zijn en dat ze niet verantwoordelijk waren voor ongevallen.
Ja, stom mens, kom ook maar eens uit uw stoel, ik voelde me nog niet machteloos genoeg!
Het huilen stond me weerom nader dan het lachen 
- wat een rotdag en dat allemaal door die kinderen die gewoonweg niet luisterden!
Ik spelde mijn kinderen de les en ze knikten gedwee.
Toch kon mijn zoontje het een minuut later niet laten om weg te lopen
terwijl ik zijn jongste zusje nog van de trap aan 't plukken was.
Mijn oudste kwam zeggen dat hij al buiten op het zebrapad liep.
Wat er dan door je heen gaat, verschrikkelijk!
Ik spoeide me naar buiten waar hij ondertussen al terug op de trappen van de bib stond.
Weer spelde ik hem de les, dat het gevaarlijk was en dat hij bij mij moest blijven, 
en weer leek hij het te begrijpen.
Nog geen minuut later liep hij al weer weg, het park in.
Zo ergerlijk, zo vermoeiend, zo frustrerend!

Waarom luistert hij niet?
Wat doe ik toch verkeerd?
Waarom luistert hij wel naar de juf en niet naar mij of zijn papa?
*Grote zucht*
Ik ben het zó beu!  Wat kunnen we hier aan doen?
En hoe gaat dat bij jullie?  
Luisteren jullie kindjes goed?  Of loopt het bij jullie een beetje gelijkaardig?

13 opmerkingen:

  1. Hier ook eentje van vier die mij het bloed onder de nagels vandaan kan halen! Zou het de leeftijd zijn? Ik vraag mij ook weleens af waar het naartoe gaat. Ons mevrouwtje zit in een prinsessenfase en wil alleen nog jurkjes en rokjes dragen. Gegarandeerd een strijd als deze mama vindt dat het een 'broekendag' is. En ik heb nog wel wat voorbeeldjes :-) Tot drie tellen is hier ook het laatste redmiddel. Al weet ik ook niet goed hoe we het best aanpakken. Maar het is misschien al een troost om te weten dat je niet als enige strijd levert met je kleuter...

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik herken het maar al te goed. Gekmakend kan het zijn wanneer de meest simpele verzoeken (pyjama uit doen, jas aantrekken) duizend keer herhaald moeten worden en dan nóg niet gedaan worden. Mijn kinderen zijn nu 6 en inmiddels heb ik geleerd dat het te maken heeft met de overgang van het ene naar het andere moment. Van spelen, naar naar bed gaan. Van in huis zijn, naar naar buiten gaan. Als ik zorg dat mijn kinderen genoeg tijd hebben dan gaat het beter en ik help nu vaker. Achteraf vind ik 4 jaar toch wel jong om bepaalde dingen zelfstandig te kunnen. Zoals schoenen aantrekken. Ook helpt het om te beseffen dat kleine kinderen maar heel weinig zelf kunnen bepalen, dus ze pakken elk moment waar ze wél invloed op uit kunnen oefenen. Alles wordt voor hen bepaald, wanneer ze op moeten staan, welke kleren er in de kast liggen, welk eten er op tafel staat.
    Kinderen moeten wel het gevoel hebben dat zij ook invloed kunnen uitoefenen.
    Maar het blijft een uitdaging en ook ik verlies mijn ongeduld, vooral als ik moe ben.

    Bedankt voor je openhartige stukje!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wij zijn deze fase al ontgroeid maar kan er mij nog wel iets van herinneren. Het lijkt wel of hij steeds op een negatieve manier aandacht zoekt. Ik kan de boeken aanraden How to talk to kids. Zijn in het Nederlands verkrijgbaar maar de Engelse titel is behouden. https://how2talk2kids.nl/shop/effectief-communiceren-met-kinderen/ Dit is de link naar hun site. Daar staan goede tips in. Er zijn twee boeken van, start met de eerste. De site op zich legt uit wat je kan verwachten van het boek.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je voor de tips! Ik ga dat boek zeker eens in de bib halen.
      Ik ken de theorie wel van positief opvoeden en triple p, maar in de praktijk is het vaak toch heel anders... Ik probeer er op te letten om hem vaak positieve aandacht te geven. Vandaag was hij trouwens ontzettend flink en luisterde hij héél goed; onze babbel heeft dan precies wel iets uitgehaald. Hopelijk blijft het nog lang in zijn hoofd hangen :-)

      Verwijderen
  4. Herkenbaar...
    Ik heb hier thuis ook een 4-jarige, bij wie het zo af en toe ook eens kan escaleren....
    Een paart tips van mijn kant:
    - Als het escaleert, zie ik toch vaak dat de oorzaak voor een (groot) deel bij mijzelf ligt. Ik ben in zo een situatie meestal zelf gestresseerd of moe, en heb dan minder geduld dan anders. Ik zorg er nu voor dat ik niet teveel van deze situaties creëer, door vb.10 minuutjes vroeger op te staan, en al een tas koffie te drinken voor ik de kinderen wakker maak. Als ik besef dat ik moe of gestresseerd ben, probeer ik ook eerst tot 3 te tellen voor ik reageer. Dat helpt om geduldig te blijven.
    - Ik eis zo weinig mogelijk dingen die er niet toe doen. Wil ze ontbijten? Goed. Wil ze vandaag enkel melk drinken, maar niets eten? Ook goed. Ze haalt het later op de dag wel in. Wil ze vandaag haar jas zelf aandoen, maar morgen niet? Ik maak daar geen drama meer van. Zo lang ze af en toe zelf oefent, zit ik er niet mee in om haar te helpen.
    - Wat is je visie tegenover de rol van jezelf als opvoeder? Zie je jezelf als iemand die bij kinderen zogenaamd 'fout' gedrag moet afleren, en 'gewenst' gedrag aanleren? Moeten ze tussen de lijntjes lopen? Of is er veel ruimte voor zelfontwikkeling?,... Ik zie mijzelf meer als een coach, die vanaf de zijlijn bijstuurt in de ontwikkeling van mijn kinderen. Ik geloof niet in het aan-of afleren van bepaalde dingen door straffen en belonen. Ik zou mijn dochter kunnen belonen als ze elke dag zelf haar jas aandoet. En dan zou ze het misschien doen, ook als ze eigenlijk te moe is of een moeilijke dag heeft. Nu geef ik haar de kans om dit te doen, op de dagen dat ze vrolijk en uitgerust is. Ik weet, dat als ze genoeg geoefend heeft, dat het voor haar zo een routine geworden, is, dat ze het ook zal kunnen als ze moe is. Zo is het al gegaan met vele andere vaardigheden (potjestraining ging hier ook zonder beloning, tanden poetsen, schoenen aandoen, alleen naar het toilet gaan, schoenen uitdoen en op de juiste plaats zetten,...), en ik heb vertrouwen dat dit zo ook zal verder gaan in de toekomst. Ik voed mijn kinderen op vanuit een basis van vertrouwen, vertrouwen in hun kunnen, hun wil om te leren.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. - Besef dat kinderen eigenlijk niet dikwijls 'stout' willen zijn. Als ze niet luisteren, is dat niet omdat ze van slechte wil zijn. Ze hebben gewoon geen besef van tijd, gevaar, ... Probeer hen dit uit te leggen. Een kind dat weet waarom het iets moet doen, of niet moet doen, gaat beter luisteren dan een dat dit niet weet (gebruik nooit het argument:'Omdat ik het zeg!') Deze uitleg hoeft niet meteen op het moment dat ze niet willen luisteren. Wij schenken bijvoorbeeld veel aandacht aan verkeersopvoeding van onze dochters. Ze kennen de gevaren van het verkeer. Als ik dan vraag om bij mij te blijven op een parking, dan begrijpt ze waarom. We lazen ook vele boekjes over tijd, we tonen de klok, ... Het tijdsbesef blijft moeilijk... Je zou natuurlijk ook gewoon eens te laat kunnen komen op school met hem. Dan zal hij wel beseffen dat hij iets gemist heeft.
    - Dikwijls moet een kind zich ook aanpassen aan jouw agenda als ouder, die om één of andere reden altijd belangrijker schijnt te zijn dan die van het kind, dat misschien gewoon nog even wil spelen. Probeer zoveel mogelijk respect te tonen voor de agenda van het kind. Die is ook belangrijk.

    Moet je nu denken dat het hier bij ons in huis chaos is, dan kan ik verzekeren van niet...:) Maar door van kleine dingen geen drama te maken, en respect te tonen voor de kinderen, blijft de sfeer hier goed. En in een goede sfeer, kan je meer van je kinderen vragen dan in een sfeer van ruzie. Nog een laatste voorbeeldje: onze 4-jarige is een tijdje terug in 'groentenstaking' gegaan. Ze heeft gedurende 2 weken ineens zo goed als geen groenten gegeten. Op dag 1 zijn we in de val getrapt om er een drama van te maken. Daarna hebben we er niets meer van gezegd, maar wel elke dag opnieuw aangeboden (en uiteraard enkel gezonde maaltijden/tussendoortjes gedurende de dag). Na 2 weken at ze ineens een vol bord broccoli, en nu lust ze meer groenten dan voordien.
    Succes ermee!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dag Sarah, dank je wel voor je reacties! Er staan heel wat goeie tips bij! Het vertrouwen dat het uiteindelijk allemaal wel goedkomt hebben we gelukkig ook :-) Wat een goed idee van die verkeersopvoedingstips, dat gaan we zeker doen! Ik leg alles al altijd goed uit maar het is logisch dat ze nog niet alles kunnen begrijpen, hè. Van die groeten en niet willen ontbijten is heel herkenbaar, maar daar maken wij ook geen probleem van.

      Verwijderen
  6. De How2talk2kids die CreativeEls aanhaalt, is echt een aanrader, doen!

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Hier ook een vierjarige in huis die in maart vijf zal worden. De frustraties die je vertelt, zijn zo herkenbaar maar als het een troost kan zijn het verminderd. Al merk ik wel een duidelijk verschil tussen hem en zijn zus. Hier merkte ik vooral dat mijn zoon nogal veel energie heeft en dat meestal niet kwijt raakt door gewoon wat met auto's te spelen. Sinds hij nu zwemles volgt ( vroeger dan gepland want mag eigenlijk maar vanaf vijf jaar, maar onze wildebras had geen watervrees dus de zwemmeester ging akkoord) en hij kleuterturnen doet, we voetballen in de tuin, lange wandelingen in het bos doen als hij aan zijn niet luisteren begint, merken we dat het beter is. Ook is het weglopen een probleem waardoor ik nu met hem afspreek tot waar hij mag lopen. Bv tot aan de grijze paal, tot aan de hoek van het huis, enz zo ervaart hij zijn vrijheid, maar geeft hij me ook onmiddellijk een hand als ik zeg dat aan die paal er een hand moet gegeven worden omdat we een gevaarlijke straat over moeten. Ook hebben we een knikkerpot en bij alles wat hij flink doet gaat er een knikker in de pot. Die mag hij dan inruilen om bv een kwartiertje langer op te blijven, een extra verhaaltje, enz ... Het is zoeken en proberen maar zolang je erover nadenkt en middelen zoekt om het goed te laten lopen, ben je als ouder goed bezig. Dus wees wat minder streng voor jezelf ook.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je wel voor je tips, Alice!
      Dat afspreken tot waar hij mag lopen, doen we ook. Maar na een tijd vergeet hij het weer of soms loopt hij al weg nog voor we iets hebben kunnen afspreken.
      Die tips van de energie kwijt kunnen, houd ik in het achterhoofd. Voorlopig is hij doodop als hij van school komt en het weekend dient voor hem vooral om uit te rusten. Maar als hij wat ouder wordt, kunnen we dat ook proberen :-)

      Verwijderen
  8. Dit bericht op je blog nu pas gelezen, maar ik wou toch nog reageren! Herkenbaar, ook voor mij, mama van drie kindjes waarvan de oudste net vier jaar geworden is. Het is een meisje, en ze is de oudste. En bovendien ook heel rustig van karakter. Dat zijn meteen al een paar verschillen, die niet onbelangrijk zijn. Waarom vind ik je tekst dan herkenbaar, denk je nu misschien? Wel, ik herken wel degelijk de taferelen die je beschrijft, deels bij onze tweede spruit: ook een meisje, van 2,5. Zij heeft enorm veel temperament, en is soms ook echt moeilijk te houden. Ze luistert vaak echt niet naar wat ik zeg, doet gewoon haar eigen zin en houdt met niemand rekening daarbij.
    Persoonlijk vind ik consequent handelen heel belangrijk. Misschien is dit een tip? Ook het volgende: jouw zoontje negeert jou eigenlijk, als hij niet naar je luistert en wegloopt bvb. Wel, je kan hem laten voelen wat dat is door hem ook eens te negeren. Dat kan je natuurlijk alleen thuis doen, in een veilige omgeving zodat je op zijn minst natuurlijk die zorg (van:waar zit hij nu?) er niet bij hebt. Onze tweede dochter, bij wie ik dus die dingen die jij schrijft specifiek herken, negeer ik gewoon als ze ongewenst gedrag vertoont. Bvb voor het avondeten moeten de meisjes hun pyjama aandoen: de oudste doet da meestal flink en vrij snel, bij de tweede duurt dat vaak heel lang. Ze blijft rondlopen en springen, daarbij vaak nog kattenkwaad uithalend, en luistert niet. Wel, in dat geval ga ik gewoon met de oudste en de jongste ( een jongetje van 8 maanden) aan tafel zitten en beginnen we te eten. De dochter van 2,5 komt dan ofwel vragen of ik haar wil helpen, ofwel doet ze zelf snel haar pyjama aan en komt dan ook eten! Dus ik denk eigenlijk dat het vooral het karakter is (en temperament), en dan vooral ook de situatie ( overgangen inderdaad, zoals iemand ook al schreef, maar ook hoe moe ze zijn, en hoe moe jij bent als mama). Bij ons zij de vertrek-en thuiskom-momenten s morgens en s avonds enorm lastig en vermoeiend, Maar dat is normaal zeker?
    Ik zal misschien nog wel eens iets meer schrijven, maar misschien heb je hier toch al iets aan?
    Hopelijk is het ondertussen al wat gekoeld en verbeterd met dat weglopen?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je wel voor je tips, Isidee!
      Ondertussen gaat het gelukkig al beter. Maar als hij inderdaad moe is, vervalt hij nogal gemakkelijk in zijn oude patroon van niet-luisteren. Erop inpraten helpt wel en wat humor kan soms ook wonderen doen.
      Het valt me op dat het zo herkenbaar is bij bijna alle mama's. Dat is al een hele geruststelling :-) En uiteindelijk zullen ze wel groot geraken, hoe vermoeiend ze het voor ons ook maken ;-)

      Verwijderen
  9. Echt opvallend hoe herkenbaar dit is! Hier vertoont de tweede in de rij (een 3.5jarige zoon met een stevig temperamentje ;) ) soortgelijk gedrag, maar ik voel te altijd de enige moeder op school die pas een half uur na de bel in de auto zit... Vanaf ik hem kom halen, gaat hij op de grond liggen, wil hij niet meer mee, begint hij te brullen, boekentas weggooien, ... hij is dan ook doodmoe (van de 1/2 dagen dat hij nog maar gaat!) en vraagt zo heel veel (negatieve) aandacht. Het is echt een strijd, elke keer opnieuw, om hem mee naar huis te nemen/sleuren/dragen/... en ik vraag me meer dan eens af waarom ik die moeite doe om hem s middags te halen op school.
    Spijtig genoeg ken ik er geen oplossing voor, al scheelt 'uitgeslapen zijn' voor hem wel ;) .
    Maar ik ben ZOOO blij dat ik toch niet de enige ben!!

    BeantwoordenVerwijderen